Jan Musceniusz urodził się około roku 1532 w Kurzelowie w rodzinie mieszczańskiej. 27 stycznia 1546 r. opuścił rodzinne miasteczko i udał się do Frankfurtu nad Odrą, gdzie rozpoczął studia uniwersyteckie. W 1550 r. przybył do Krakowa i wpisał się do metryki studentów Wydziału Atrium.
Był uzdolnionym uczniem, już w 1554 r. uzyskał mistrzostwo sztuk wyzwolonych, po czym podjął obowiązki docenta na Wydziale Filozoficznym. Pracę docenta łączył z funkcją rektora szkoły przy katedrze na Wawelu. 23 września 1558 r. powołano go do Kolegium Mniejszego.
W sierpniu 1558 r. otrzymał katedrę astrologii po profesorze i bibliofilu krakowskim Wojciechu Leopolicie, poświęcając się umiłowanym przez siebie studiom astronomiczno – astrologicznym. Astrologię Musceniusz uprawiał w duchu wróżbiarskim, ale w astronomii był zwolennikiem nauki Kopernika.
Przez zainteresowanie heliocentryzmem Kopernika, uczony z Kurzelowa stał się ważnym ogniwem na drodze do przyjęcia nowej astronomii w Uniwersytecie Jagiellońskim i stanął w centrum próby sił między profesorami starej i nowej orientacji astronomicznej w obliczeniach dotyczących ruchu ciał niebieskich.
Powodem starcia tych dwóch orientacji była obserwacja bardzo rzadkiego zjawiska – złączenia Saturna z Jowiszem w nocy z 23 na 24 sierpnia 1563 r. Zjawisko to występuje raz na dwadzieścia lat. Różnica w czasie w obliczeniu pojawienia się tej koniunkcji między starymi średniowiecznymi tablicami alfonsjańskimi a Kopernikiem wynosiła aż pięć tygodni. Prawdziwymi okazały się obliczenia asrtonomów, zwolenników nowej Kopernikowskiej matematyki.
Triumfował uczony Jan Musceniusz z Kurzelowa, od lat już opowiadający się po stronie odkryć Kopernika. Wynik obserwacji ogłosił on drukiem w prognostyku na rok 1564. Niestety jako główny bohater tego zdarzenia, nie sporządził żadnych notatek z jego przebiegu. Widowiskową scenę tej obserwacji pozostawił w skróconym opisie jej uczestnik, student Stanisław Jakobejus, krajan i cioteczny brat profesora.
Konsekwencja Obserwowanej koniunkcji było oficjalne wprowadzenie dzieła Mikołaja Kopernika do biblioteki Kolegium Większego, w rok po ukazaniu się drugiego wydania w Bazylei z 1566 r.
Jako kierownik astrologii, Jan Musceniusz pełnił funkcję astrologa zwyczajnego krakowskiej Akademii. Jego obowiązkiem było prowadzenie wykładów objaśniających treści ksiąg astronomicznych, układanie corocznych prognostyków i kontrola wydawanych kalendarzy. Z jego prognostyków do naszych czasów zachowała się „Praktyka z biegów niebieskich na rok Pański 1566„ oraz w opisach „Kalendarz świąt dorocznych na rok 1569”.
Na początku lat sześćdziesiątych XVI w. Musceniusz rozpoczął studia teologiczne. Po otrzymaniu święceń kapłańskich został kaznodzieją przy kościele św. Anny w Krakowie. W tej nowej funkcji komentował na ambonie teksty Pisma św. Starego i Nowego Testamentu.
Po otrzymaniu doktoratu z teologii, objął katedrę tego przedmiotu na Akademii Krakowskiej. W 1598 r. został mianowany kanonikiem katedralnym na Wawelu. Przez krótki czas był kustoszem kapituły wawelskiej i aż przez trzydzieści lat prepozytem przy kościele św. Floriana w Krakowie.
Musceniusz cieszył się w Krakowie wielkim uznaniem i szacunkiem u profesorów uczelni. Sześciokrotnie obierany był lektorem krakowskiej wszechnicy. Cieszył się wielkim autorytetem i wiarygodnością u bliskich mu kolegów, ci wyznaczali go na wykonawcę swoich testamentów.
W rodzinnym Kurzelowie ks. Jan Musceniusz przez ( 1575-1602 ) pełnił funkcję archidiakona miejscowej kapituły kolegiackiej. Dbał również o nowe książki dla biblioteki parafialnej.
Jan Musceniusz zmarł 21 lipca 1602 r. w Krakowie. Zasłużonemu dla Uniwersytetu kapłanowi z Kurzelowa wystawiono pomnik w kościele św. Floriana, a wykonawcy testamentu wypisali na nim jego zasługi dla potomnych. W testamencie sporządzonym przed śmiercią, obok zapisów dla krewnych i przyjaciół ustanowił zasobną fundację dla dwóch studentów pochodzących z Kurzelowa, zapisał darowizny dla kurzelowskiego nauczyciela i profesorów uczelni krakowskiej. Zasobny księgozbiór oddał bibliotece uniwersyteckiej, pojedyncze egzemplarze dla szkoły i kolegiaty dla rodzinnego miasta.
Email : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
kurzelow.pl